Monthly Archives: Sierpień 2019

Gra w szachy a rozwój pamięci

Kolejne zagadnienie, to próba potwierdzenia hipotezy, że umiejętność gry w szachy bardzo pozytywnie wpływa na rozwój pamięci, zwłaszcza wzrokowej. Do pomiaru poziomu pamięci użyłem czterech testów, odpowiednio po dwa na badanie bezpośredniej pamięci wzrokowej i słuchowej. Badaniom poddana została ta sama grupa uczniów co w przypadku sprawdzania osiągnięć dydaktycznych. Wyniki przedstawia tabela nr 5.

Tabela 5. Wyniki z testów mierzących poziom bezpośredniej pamięci wzrokowej
kategorie
wyników
dzieci objęte programem „Nauki gry w szachy”
dzieci nie objęte programem „Nauki gry w szachy”
N
%
N
%
wybitna /17-20 pkt./
2
6
dobra
/13-16 pkt./
5
50
4
11
średnia /10-12 pkt./
5
50
7
20
słaba /5-9 pkt./
20
57
bardzo słaba /poniżej 5 pkt./
2
6
Razem
10
100
35
100

Otrzymane rezultaty badań nie są tak jednoznaczne, jak w poprzednim przypadku. Co prawda żadne z dzieci aktywnych szachowo nie uzyskało wyników gorszych niż dobre – 50% (5 osób) i średnie – 50% (5 osób), to jednakże nikt z 10 uczniów nie odnotował na swoim koncie osiągnięć wybitnych. Inaczej wygląda sytuacja w drugiej grupie. Wybitną pamięcią wzrokową poszczycić się może 6% badanych (2 osoby), natomiast zdecydowanie najliczniej obsadzoną kategorią jest pamięć słaba 57% (20 osób). Nie będzie chyba przesadą jeśli zaryzykuję twierdzenie, iż w ujęciu globalnym dzieci objęte programem nauki gry w szachy mają lepiej rozwiniętą pamięć wzrokową od swoich rówieśników. A jak wygląda sytuacja z pamięcią słuchową?

Tabela 6. Wyniki z testów mierzących poziom bezpośredniej pamięci słuchowej

kategorie
wyników
dzieci objęte programem „Nauki gry w szachy”
dzieci nie objęte programem „Nauki gry w szachy”
N
%
N
%
wybitna /17-20 pkt./
dobra
/13-16 pkt./
średnia /10-12 pkt./
słaba /5-9 pkt./
5
50
10
28,5
bardzo słaba /poniżej 5 pkt./
5
50
25
71,5
Razem
10
100
35
100

Powyższe wyniki nie pozostawiają żadnych wątpliwości – dzieci w wieku 9 i 10 lat mają bardzo słabo wykształconą pamięć słuchową. Jakkolwiek uzyskany przez szachistów procent odpowiedzi z kategorii „słaba” jest wyższy niż pozostałych, to jednak z uwagi na skupienie wszystkich uzyskanych rezultatów testu w dwóch najniższych kategoriach ocen, pozwala wyciągnąć wniosek następujący: gra w szachy ma stosunkowo niewielki wpływ na rozwój bezpośredniej pamięci słuchowej.

Dezorganizacja rodziny

Rodzina jest dla człowieka środowiskiem społecznym, w którym czuje się najbezpieczniej, w sensie społecznym, psychicznym i najlepiej zaspokaja swoje psychospołeczne potrzeby.

Jednak jak to w życiu bywa pojawiają się zakłócenia wywołujące przejściowy lub trwały rozkład podstawowej komórki społecznej , jaką jest niewątpliwie rodzina . Nazywamy to dezorganizacją, ograniczeniem lub zanikiem dotychczas wypełnianych funkcji i ról rodzinnych, zwłaszcza obowiązków małżonków wobec siebie i dzieci , a także dzieci wobec rodziców oraz między rodzeństwem.

Dezorganizację poprzedzają zwykle zaburzenia psychospołeczne, zwykle określane jako zjawiska patologiczne rozpoczynające się z reguły od drobnych konfliktów : alkoholizm , wybuchające często spory i kłótnie, sprzeczki, rękoczyny .

 Konflikt utożsamiany jest zwykle z walką , wzajemnym wyrządzaniem sobie przykrości, utrudnianiem  życia , wtedy to najczęściej dochodzi do kłótni, awantur,  a nawet rękoczynów , co w konsekwencji kończy się rozstaniem. 

Inną formą konfliktu jest starcie wywołane brakiem płaszczyzny porozumienia wobec przedmiotów lub sytuacji , spór powstaje wtedy ,gdy jedna ze stron pragnie bezwzględnie narzucić  drugiej stronie swój punkt widzenia, postawę czy sposób działania dla zrealizowania własnych interesów.

Konflikty i kryzysy w rodzinie są nieuniknione, albowiem samo zetknięcie się dwóch osobowości powoduje konfrontację , tam gdzie istnieją rozbieżności co do postaw, celów i sposobów ich realizacji, musi dojść do starcia.

Konflikty możemy podzielić następująco :

konflikty trwałe, nierozładowane –  są wtedy, gdy obie strony nie są skłonne do ustępstw, nie chcą wyjaśnić i usunąć spornych kwestii. Gdy następuje kumulacja tego typu zjawisk pojawia się stan napięcia , nerwowa atmosfera , co z kolei doprowadza do coraz częstszych kłótni  i awantur, a w rezultacie do rozstania.

konflikty otwarte – nie stanowiące tak dużego zagrożenia dla trwałości związku, najczęściej mają one charakter sprzeczek, zatargów ,gwałtownej wymiany zdań , kończące się jednak osiąganiem wspólnej płaszczyzny porozumienia . Nie noszą w sobie agresji i z reguły nie powodują dysfunkcji w rodzinie.

-konflikty w zakresie wartości i przekonań –dotyczą osób  mogących mieć odmienne poglądy na moralność, ocenę czyjegoś postępowania , ocenę faktów historycznych, czy też słuszności w różnych kwestiach  codziennego życia.Konflikty w zakresie wartości są wspólne dla osób w nich uczestniczących/ zawody sportowe/, mogą być różne np. odmienność upodobań i zainteresowań,  wyobrażeń o sposobie spędzania wolnego czasu, nie prowadzą jednak do gwałtownych sporów czy kłótni mogących doprowadzić do rozbicia rodziny.